Praga - Dom Weisbier

Dom Weisbírovský (zwany również Manderovský, U dwóch dziewic) został po raz pierwszy udokumentowany w 1393 roku. Od tego roku następowały częste zmiany właścicieli. W 1420 roku, podczas burz husyckich, dom spłonął doszczętnie. Miasto pozostało opustoszałe do 1455 r., po czym zostało odbudowane. Dom został wyceniony na stosunkowo wysoką cenę w 1461 roku. Nie są znane żadne większe zmiany budowlane aż do 1506 r., w którym to roku dom został połączony przez osobę właściciela z sąsiednim domem nr 14/III. W 1541 r. dom ponownie spłonął i został sprzedany jako ruina w 1543 r. z zastrzeżeniem, że nowy właściciel zapewni dalszą budowę.

Do 1549 r. zbudowano nowy dom, ale nie jako dom pokazowy. Poważne interwencje budowlane sięgają kolejnych lat, kiedy to potwierdza je umowa między ówczesnym właścicielem Vavrinec (Vávra Starý) z Obory a sąsiadem o wspólnej budowie muru granicznego. W 19585 r. nowo wybudowany dom został podzielony w obecności budowniczego Ulrika Aostalli, mistrza murarskiego Bernarda di Alberto i mistrza ciesielskiego Andrei Altmanna. W opisie sporządzonym w tym czasie po raz pierwszy wspomniano o podcieniu, holu wejściowym, a nawet podziemnej piwnicy, ale ostatecznie zostały one przypisane do nr 14/III. Podczas wojny trzydziestoletniej dom prawdopodobnie nie został uszkodzony, ale też nie został ulepszony.

Dom został kupiony w 1714 roku przez Krzysztofa Dientzenhofera za 900 zł. zapłaconych gotówką od Václava Hoffmanna. Niewątpliwie jednak przystąpił on do radykalnej przebudowy i powiększenia domu, która została ukończona najpóźniej w roku śmierci Krzysztofa Dientzenhofera w 1722 r. Cena domu wymieniona w podziale spadku po Krzysztofie Dientzenhoferze wynosiła już 5800 zł.

Dom został przekazany jako posag córce Krzysztofa Dientzenhofera Marii Annie (13.7.1695-?), która w 1719 r. wyszła za mąż za Franciszka Józefa Krusburskiego.

W następnych latach prace budowlane ponownie ograniczały się do najbardziej niezbędnych prac konserwacyjnych i prawdopodobnie w latach 1810-111 nastąpiła pewna zmiana strukturalna. Nie mogły być one jednak poważne, ponieważ w 1814 r. budynek został wpisany na listę zabytków jako średnio zachowany.

Pięciotraktowy dom szeregowy zamyka dość regularny prostokątny dziedziniec wraz z lewym skrzydłem i tylną oficyną. Dzisiejsza fasada sprawia więc niezwykłe wrażenie jako wynik wysokiej barokowej budowli, później uproszczonej i uzupełnionej detalami w XIX i XX wieku. W modelu Langweila okna pierwszego piętra są nadal zamknięte gzymsami, a parapety okien drugiego piętra mają nieco inną strukturę.

Parter, z trzema skompresowanymi łukami arkad, ma nową artykulację kwadratowego boniowania, podczas gdy okna pierwszego piętra składają się z profilowanych architrawów osadzonych na ciągłym gzymsie parapetowym i prostych panelach parapetowych.

Nadproża pozostają niedokończone, ukazując głęboko zagłębione muszle (konchy), które są uzupełnione w drugim i czwartym przęśle kobiecymi popiersiami najwyraźniej młodszego pochodzenia. Okna 2. piętra są bezpośrednio połączone z suprafenestrami dolnego piętra, a charakterystycznym motywem są tu nacięte wgłębne pola i boczne glifowane konsole. Okna 2. piętra kończą się na gzymsie wieńczącym, nie obramowując go. Motyw ten można zatem uznać za dodatkowe uproszczenie. Dwuspadowy dach jest obecnie oświetlony przez parę zupełnie nowych lukarn, dodanych po dobudowaniu poddasza przed 1996 rokiem.

Elewacje podwórzowe są gładkie, jedynie okna są ozdobione architrawami, niewątpliwie nowym wzorem wywodzącym się z architrawów głównej fasady nr 176/III.

Arkada jest sklepiona, z trzema parami przypór lunetowych. Przejście ma podobne sklepienie, prawdopodobnie pochodzące z tego samego okresu. Po prawej stronie przejścia znajdowała się kiedyś para portali wstęgowych z uchwytami (obecnie usunięte), naprzeciwko nich na dziedziniec prowadzą podwójne schody z barokowej rekonstrukcji Dientzenhofera. W dolnej części schodów podesty mają łuki krzyżowe.

Na prawo od przejścia znajduje się pomieszczenie z owalnym sklepieniem z przyporami i grzbietami, z pewnością renesansowe, ale skrócone przez wstawioną przegrodę. Jest ono oświetlone oryginalnym oknem wyłożonym kamieniem (z nowym gzymsem parapetowym) skierowanym w stronę arkady. Również przebieg pomieszczenia po lewej stronie jest przerwany przegrodą, tym razem wstawioną klatką schodową.

W skrzydle zachowało się sklepienie klasztorne; druga część sklepienna (dwuprzęsłowa) z pięciobocznymi odcinkami powstała najwcześniej podczas przebudowy Dientzenhofera, ale może być jeszcze młodsza. Mury obwodowe są niewątpliwie starsze, ale najprawdopodobniej przez długi czas należały do sąsiedniego budynku nr 14/III.

W tylnym budynku zazębiające się sekcje sklepienia (choć bez grzbietów) wskazują na renesansowe lub wczesnobarokowe pochodzenie. Pierwsze piętro jest sklepione tylko przy klatce schodowej (sklepienie z przyporami). Drugie piętro powtarza układ dolnego piętra; tutaj również pokoje są wyposażone w akcesoria, które częściowo przywołują pierwotny stan.

Dom służy potrzebom Parlamentu Republiki Czeskiej.